Yorum // Yapay zeka ya da vasatın imparatorluğu

İnsan elinden çıkan vasatlıkla başa çıkmanın yolları var, yapay zeka üretimi vasatlığın durumu biraz daha farklı

Guardian’ın kıdemli sinema yazarı Peter Bradshaw’a göre Moana 2 filminde aşk, kimlikler, mizah gibi konuların ele alınış biçimi fazlaca ChatGPT kokuyor.

Doctor Who ve Sherlock dizilerinin yazarı Steven Moffat gelecekte yapay zeka destekli sistemler tarafından yazılan senaryoların sayısının artacağını ve bu durumun eninde sonunda dönüp dolaşıp yazarları vuracağını söyledi.

Her ne kadar “gelecekte” diye konuşsa da Moffat, günümüzde izlediğimiz bazı dizileri yazan ekiplerin senaryo aşamasındaki tercihlerinde yapay zekaya başvurduğunu biliyoruz. Hangi aşamada ChatGPT, hangi aşamada özel olarak geliştirilen modeller senaryoları şekillendiriyor bu net değil. Ancak dizi ve film senaryolarını yazan ekiplerin senaryoyu şekillendirirken, karakterleri işlerken algoritmalardan yararlandığı artık bilinen bir gerçek. Özellikle ticari başarı hedeflenen Hollywood yapımları artık iyiden iyiye dükkanın anahtarını yapay zeka türevlerine teslim etmiş durumda. “Seyirci bunu istiyor”un yeni adı “algoritma bunu öneriyor”. Ancak eşeği sağlam kazığa bağlayalım endişesi yavanlığı da beraberinde getiriyor.

Şu an gösterimde olan “Moana 2” filmiyle ilgili eleştirisinde The Guardian’ın ağır abilerinden sinema yazarı Peter Bradshaw senaryoyu parıltısız bulduğunu anlatırken her şeyin fazla düz, zahmetsiz ve algoritmik mantığa uygun geliştiğini not düşmüş. Filmdeki aşk, aidiyet ve mizah gibi başlıkların ele alınış şeklinin de fazlaca ChatGPT koktuğunu itiraf ediyor.

ChatGPT gibi sistemler nasıl çalışıyor? Bu dil modeli insanların ürettiği içerikleri inceleyip tarayarak öğreniyor. İnsanlar da giderek daha fazla chatbot’lardan aldıkları yanıtları kesip yapıştırarak işlerini hallediyor. Yani siz birine teknik bir şey soruyorsunuz, size yanıt olarak gelen mail muhtemelen ChatGPT’den kes yapıştır bir yanıt. Veya forumlarda, ne bileyim, ekşi sözlükte bir başlık araştırıyorsunuz diyelim. Elde ettiğiniz bilgiler giderek yapay zeka botlarının üretimidir. Google aramalarında tepede çıkan yapay zeka özeti bilgiye bakıp hareket ediyorsanız bu da aynı anlama gelir.

Bu içerik anlayışını genişletelim, görsel içerikler, ses içerikleri de bu cümbüşe katılsın. Bundan 10 yıl sonra ChatGPT ya da benzeri modeller, sorunuza yanıt aradıklarında taradıkları veriler arasında insan üretimi içerik yok denecek kadar azalmış olacak. Bot, kendi ürettiği gerçekliği ve doğruluğu tartışmalı içerikleri bilgi kabul ederek yeni içerikler üretecek. Bu zincirleme reaksiyon böyle devam edecek ve sonuçta internet, tartışmalı bilgilerden oluşan insansız bir çöp içerik okyanusuna dönüşecek. Geometrik biçimde çoğalan vasatlık.

Söz konusu ticari başarıysa, bilginin gerçekliği gibi vasatlık da gözardı edilebilir bir nitelik kabul ediliyor. Bu her zaman böyleydi. Kabul. Ama gelecekte (günümüzde de) yazmak, çizmek ya da bestelemek için yazar, ressam ya da müzisyen olmanıza da gerek olmadığından, vasatlık da endişe edilecek bir konu olmaktan çıkıyor. Yani vasatlığı tespit edip algılayacak bir bakış açısını da sonsuza dek kaybedebiliriz. Esas tehlike bu olabilir.

Trump gibi ağzımı büzüp “They took our jobs (İşimizi elimizden aldılar)” diyerek sizi güldürebilirim. Ancak gülsek de ağlasak da geliyor gelmekte olan. Yaratıcı işlerde çalışanları maddi manevi büyük zorluklar bekliyor. Başka bir tehlike daha var; yapay zeka destekli işlerin vasatlığı gelecekte norm olabilir. İnsandan gelen vasatlığa katlanabilirim ama çocuklarımızın gelecekte makine üretimi vasatlığı benimseyecek olma ihtimali benim cidden uykularımı kaçırıyor.

(Sabredip okuduğunuz için teşekkürler. Yazıyı ilginç bulduysanız like tuşuna basabilir ya da paylaşabilirsiniz. MT)